NOTA NG KALAYAAN SA ARAW NI DR. RIZAL

NOTA NG KALAYAAN SA ARAW NI RIZAL

Ni G. C. Alburo

1
Akong si Juan ng silangan
Nalulumbay sa aking karanasan.
Hayaang ikwento, saysayin ang daan
Ng pagkatimawa, pag-aklas ng bayan.

2
Minsan may isang bayan,
bayan ng dusa’t kalungkutan.
Bansang dinurog sa digma’t kaisipan
Natutong tumayo sa gitna ng labanan.
Marami ang sa kanya’y nagmahal.
Handang ipagtanggol ang puri’t dangal
Sa pagkabusabos sa dayuhang hangal
Ang kalayaa’y itinayo sa panahong daratal.

3
Tayo na kabayan, awitin natin ang mga nota ng kalayaan
Sa ibabaw ng nagpuputik na daan at lansangan
Sa mga bundok at karagatan
Sabay sa simoy ng hanging amihan
Oh, kalayaan, oh, kalayaan, nahan?

4
Meron pang anino, anino ng kasawian
Sa pagsibol ng huwad na kalayaan
Oh, kalayaan, oh, kalayaan nahan?

5
Isa ako sa makabagong kabataan
Kabataang patuloy na aawit ng mga nota ng kalayaan
Mapusok sa diwa’t hagkis ng kamalayan
Na minsang inisip kumawala sa tanikalang ayon sa ideolohiya ni Rizal
Tila kami nakakahon sa gayong kaisipan
Nais takasan ngunit ito’y sadyang kapalaran.

6
Kabataan kami na lagi nang pag-asa sa tingin ng karamihan
Tama ka Dr. Rizal! Sa aming kamay nakasalalay ang pag-asa mong inaasam.
Bagaman may kapusukan, mapaghanap ng bago,
mapanubok at laging nag-eeksperimento
paghahanap ito ng sarili tulad mo sa kwento ng gamugamo.

7
Tulad mo sa iyong kabataan
Gamugamo rin kaming pilit lumalapit sa lagablab ng kapahamakan
Kung matatawag na kapahamakan ang paglapit sa liwanag ng kaisipan sa liwanag ng kaliwanagan
Upang ipagtanggol sa maliit paraan
Ang bayang iniibig na iyo ring inibig minsan.

8
Hayaan mong awitin minsan pa
Ang mga nota ng kalayaan upang magpaalala
Sa mga diwa mong aming dala-dala
Sa araw ng kaarawang gunita ng madla
Mga kabayanihang malaon nang ipinunla
Ako’y aawit sa kapurihan ng bansa.

9
Tayo na kabayan awitin natin ang mga nota ng kalayaan
Sa ibabaw ng nagpuputik na daan at lansangan
Sa mga bundok at karagatan
Sabay sa simoy ng hanging amihan.
Oh, kalayaan, oh, kalayaan.

Read Full Post »

12 Paraan para labanan ang Climate Change

12 Paraan para labanan ang “Climate Change
O Global Warming”
(Hango sa website ng Departamento ng Enerhiya)

A. Ano ba ang Climate Change o Global Warming?
Ayon sa mga batikang siyentipiko, ang climate change ay ang malawakang pagbabago ng panahon o klima sa iba’t ibang part eng daigdig. Ang epekto ng climate change ay nadarama natin sa unti-unting pag-init ng mundo na kadalasan ay tinatawag natin na global warming. Ito ay makikita din natin sa pagtunaw ng mga “glaciers,” panunuyo ng lupa, at paglaganap ng tinatawag na “climate sensitive diseases” tulad ng malaria.
Ang pangunahing sanhi ng climate change ay ang paglaganap ng tinatawag na “greenhouse gases” sa ating kalawakan na kinabibilangan ng carbon dioxide, methane, nitrous oxide at ozone. Ang mga gases na ito ay nagmumula sa paggamit natin ng maruruming uri ng enerhiya at gasoline, at sa uri ng pamumuhay natin na hindi nakatutulong sa pagpigil sa paglaganap ng tinatawag na greenhouse gases.

B. 12 Paraan para makatulong sa paglaban kontra global warming/climate change:
Lahat tayo ay may maitutulong sa pangmalawakang pagkilos laban sa climate change. Ito ay mga bagay na maaari nating gawin sa pamamagitan ng pagbabago sa uri ng ating pamumuhay.

1. Magpalit ng inyong gamit na bumbilya. Gumamit ng tinatawag na compact fluorescent light bulbs (CFLs).
2. Buksan ang inyong mga bintana. Hayaan natin na makapasok ang natural na ilaw o liwanag sa ating mga tahanan. Kung hindi rin lang kainitan ay huwag nang buksan ang inyong aircon.
3. Maglaba nang maramihan. Ipunin ang inyong maruruming damit at labhan ito nang sabay-sabay para makatipid sa paggamit ng kuryente. Isampay na lamang ang damit upang matuyo.
4. Bunutin ang plug ng mga appliances kung hindi rin lang ginagamit. Ang mga TV, stereo, at video players na naka-stand-by mode ay kumukunsumo pa rin ng kuryente. Bunutin ito kung hindi naman ginagamit. Bumili lamang ng mga kasangkapan na matipid sa kuryente.
5. Panatilihing maayos ang inyong mga sasakyan. Siguraduhing ang makina ng sasakyan ay nasa ayos at ang mga gulong ay may sapat na hangin. Ang sasakyang wala sa kondisyon ay maaksaya sa gasolina.
6. Magmaneho nang maayos. Huwag magpadalos-dalos sa pagmamaneho. Iwasan ang biglang pag-aarangkada. Singkwenta porsyento ng gasoline ang naaaksaya dito.
7. Maglakad, sumakay ng bisikleta, bus, at LRT o MRT. Hindi lamang ito makakatipid sa gasolina, mababawasan pa ang polusyon na nagdudulot ng climate change.
8. Sumali sa mga Carpool. Makisakay sa mga carpool o mag-alok sa iba na sumabay sa iyo kung ikaw ay gagamit ng kotse.
9. Magbayad ng inyong bills sa pamamagitan ng internet. Gamitin ang online payment facilities para bayaran ang mga bills ninyo. Ito ay makakatipid sa paggamit ng tseke at mga papel na nagpapadadag lamang sa naiipong dumi sa kapaligiran.
10. Huwag palagiang gumamit ng kompyuter. Huwag gumamit ng kompyuter nang patuloy-tuloy. Kung apat na oras lamang sa isang araw natin gagamitin ito ay makakabawas tayo ng carbon dioxide emission ng 83%.
11. Huwag nang gumamit ng mga plastic bags. Gumamit ng bag na pwedeng gamitin nang paulit-ulit para mabawasan ang plastic bag na ating itinatapon. Ito ay nagdudulot ng tinatawag na greenhouse gases.
12. Gumamit ng nirecycle na papel. Sa paggamit nito ay 60% ng kuryente ang matitipid sa paggawa ng recycled paper kumpara sa paggawa ng bagong papel. Ito ay magdudulot ng katipiran na 4,400kwh sa kunsumo sa enerhiya, 30,000 litrong tubig, at 19 na puno sa bawat tonelada ng nirecycle na papel na magagawa.

Ang mga binanggit ay napakalaking tulong upang malabanan natin ang patuloy na rumaragasang global warming sa ating daigdig. Tandaan, lahat tayo ay may magagawa.
Para sa iba pang katanungan at mungkahi ukol sa Climate Change/Global Warming, mag log-on sa http://www.doe.gov.ph

Read Full Post »

Ako at Tamang Estadistika ang Simula

AKO AT TAMANG ESTADISTIKA ANG SIMULA
(Pyesang Ginamit ni Blessie Morante sa BSP Talumpatian 2009 na sinulat ni Galcoso C. Alburo)

“Nais kong maging Presidente!”
Tama, tama po ang inyong narinig, nais kong maging pangulo. Ang kauna-unahang dalagang pangulo ng bansa! Marahil sa panahong yaon ay 1:17 ang ratio sa pagitan ko at mga presidente ng Pilipinas na may asawa. Pangunahin sa aking plataporma ay ang pagpapahusay ng estadistika sa sektor panseguridad tungo sa aking mabuting pamamahala, kapayapaan sa lipunan at patuloy na pag-unlad”.
Bata pa lamang ako ay hubog na ang kakayahan kong mamuno. Sa paaralan ay tampok ang aking kaliitan ngunit sulidong paglilingkod. Napagtanto ko na hindi sapat ang kakayang mamuno lamang, kundi sapat na kaalaman at pagpapahalaga sa mga pigurang pang-estadistika, sapagkat ito’y kaakibat sa mabuting pamamahala. Susi ito sa kaunlaran. Dito dapat bumabase ang namumuno sa kanyang hakbangin sa pagpapaunlad kaya dapat lamang na ito’y paghusayin, gawin nang tama, ibigay ang wastong pigura at hindi dapat dinadaya upang malapatan ng kaukulang solusyon, maging sa susunod na pamunuan ng bansa.
Sa nakaraang taon ay mayroong 88.57 milyong populasyon sa bansa ngunit lumobo ito at umabot na sa 92.23 milyon at tinatayang aabot pa sa 94.013 sa taong 2010. Ano ang implikasyon nito? Patuloy na tataas ang bilang ng pangangailangan sa suplay ng pagkain, damit, tirahan, gamot at iba pa. Sa kasalukuyang sarbey ng SWS, 23.7% o katumbas ng 4.3 milyong Pilipino ang nakararanas ng gutom. Tumaas ito sa nakaraang taon na 15.5% o 2.9 milyong katao. Kalunus-lunos ang senaryong ito. Samantala noong 2007, lumabas sa Gallup sarbey sa asya na 64 % sa mga Pilipino ang nagsabing wala silang sapat na kakayahan para bumili ng pagkain na pumangalawa ang Cambodia na may 58%. 33% din sa mga pinoy ang nagsabing wala silang perang pambili ng pagkain na pumangalawa sa Cambodia na may 34%. Palala na ang sitwasyon ng bansa. At ayon pa rin sa nasabing sarbey, ang Pilipinas ang pinakamalaking importer ng bigas sa buong mundo mula noong 2007. Indikasyon ito ng kakulangan sa suplay ng bigas sa bansa.
Laging ipinagmamalaki ng pangulo ang pagtaas ng kabuuang kita ng bansa o Gross National Product noong ikaapat na quarter ng 2008 na umabot sa 2,339.8 bilyong piso. Sabihin nating ito’y tumaas, ngunit hindi ito madama ng taong bayan dahil paiba-iba ang inflation rate sa bansa. Pataas ang presyo ng mga bilihin ngunit mababa ang sahod ng karaniwang manggagawa. Magiging mabuti lamang ito kung magkaagapay ang pagtaas ng dalawang baryabol na ito. Umabot na sa 8.0% ang mga Pilipinong walang trabaho mula noong Abril 2009. Umabot naman sa 19.8% ang underemployment, kaya maraming nangingibang bayan. Nagpapaalipin, na umabot na sa 1,292,899 noong 2008 ayon sa POEA. Nagpapakamatay para kumita at makapagpadala ng remittances na umabot na rin sa 16,426,854 na dolyares ayon sa BSP sa taong 2008, ngunit mahirap pa rin ang bansa. Ang katunayan, ang revenue o kita ng pamahalaan noong 2008 ay
umabot sa 80,965 milyones samantalang ang expenditures o gastos naman nito ay umabot ng 109,958 milyones kaya may deficit na 28,993 milyones.
Nakakahinga pa ba si Juan dela Cruz sa mga pigurang ito? Lalong nababaon sa utang ang Pilipinas, at panay deficit pa. Paano na ang edukasyon ng mamamayan? Kulang ang badyet ng pamahalaan at kapiranggot lang ang kita ng mga karaniwang manggagawa. Ayon sa quick statistics ng NSO noong 2006, umaabot lamang sa 147 piso sa bawat araw ang average family income sa bansa. Mapag-aaral ba nito ang mga anak hanggang kolehiyo? Pagkain lang at gamot kulang pa. Tuloy nababansot ang isipan ng mga bata dahil walang laman ang sikmura. May katotohanan sana ang ulat ng NSO na ang simple literacy rate sa bansa o mga marunong sumulat at bumasa sa mga edad mula 10 taon pataas noong 2000 ay nasa 92.3% at ang functional literacy rate naman o marunong bumasa, sumulat at magkwenta noong 2003 ay umabot sa 84%. May katotohanan sana ang mga pigurang ito. May katotohanan sana ang mga pigurang ibinibigay sa pangulo kung ilan talaga ang bilang ng mga estudyante na tila sardinas na nagsisiksikan sa loob ng mga silid-aralan. Sinasabi sana ang tamang bilang ng mga kakailanganing guro at bilang ng mga kwartong dapat ipatayo. Tama at mahusay sana ang mga pigurang pinagbabasehan para ito maaksyunan.
Ilan lamang ito sa mga dapat bigyan ng prayoridad at kapag nalapatan ng kaukulang sulusyon ang suliranin sa mga sektor pansegurida, nangangahulugan lamang ito na hindi pa tapos ang lahat kundi nagsisimula pa lamang tayo sa isang mas dambuhalang suliranin, kaya dapat paghusayin ang lahat ng pigurang pang-estadistika sa tulong nating mga mamayan at mga kawani ng pamahalaan, lalo na ngayong sunud-sunod ang mga dumarating na kalamidad sa bansa.
Pag-aralan din ang mga pigurang pang-estadistika ng mga sumusunod: seguridad pinansyal ng bansa. Pagpasa ng mga batas na mangangalaga sa seguridad ng mga mamamayan tulad ng republic act 9372 na may layuning mangalaga sa seguridad ng bansa laban sa mga salot na terorista. Sugpuin ang pagpasok ng mga kontrabando at ellegal alien sa bansa. Pagpapalago ng turismo. Tutukan ang deregulasyon sa mataas na presyo ng petrolyo na pangunahing gamit sa ating mga makinarya at transportasyon. Pag-ibayuhin din ang deregulasyon sa presyo ng gas, LPG at sa kuryente.
Gabay ang wastong estadistika sa pangangalaga sa seguridad ng mga karapatang pantao. Palakasin ang mga batas laban sa pang-aabuso lalo na sa mga kabataan at kababaihan. Wag nang hintayin pa na tumaas ang bilang ng mga inaabuso at kababaihang magsasayaw ng “Careless Wishper” at ikalat sa internet. Ilang porsyento na rin kaya sa mga negosyanteng Pilipino ang nakakaranas ng hacking sa internet? Ng paminirata? At marami pang iba
Ang presentasyon ng tamang pigura sa mga binanggit ay basehan tungo sa tamang hakbang sa paglutas ng mga suliranin. Pagbutihin ang proseso ng pagkuha ng mga datos, ipresenta nang tama, lapatan ng obhektibong interpretasyon at angkop na konklusyon upang ito ay malapatan ng tamang solusyon. Dahil kung hindi ito tama, pwesto! Lalala ang problema. Sino ang sisisihin ng bayan? Walang iba kundi ang gobyerno hindi ba?
Ang pigurang pang-estadistika ay hindi lamang basta katakut-takot na pigura, ito ay dapat na nakikita at nararamdaman hindi lamang ng iilan kundi ng karamihan. Sabi nga sa komersyal, “Ikaw kapamilya at kapuso, reyalista ka na ba?” ganun nga ang tunay na pigurang pang-estadistika, reyalista! naniniwala sa nakikita.
Napakalaking tulong ng mahusay na estadistika sa kapakanan ng mabuting pamamahala ng isang pangulong tulad ko pagdating ng araw. Magreresulta ito sa kapayapaan, kapayapaan na simula ng patuloy na pag-unlad. Kung inalala lang sana ang tumataas na bilang ng nagugutom sa bansa, sana’y walang nangyaring marangyang hapunan si Pangulong Gloria.
Kaya ako, ako ang simula. Ako at tamang pigurang pang-estadistika ang simula ng makatotohanan at maayos na pamamahala. Kapayapaan sa iba’t ibang aspetong sosyal at seguridad pambansa tungo sa patuloy na pagpapaunlad. Dahil sa ako’y nag-aaral pa, ayokong mangako ng kung anu-ano. Kawawa na ang bayan. Ang gagawin ko ay isapuso at isabuhay ang mga linyang ito. . . DAHIL MAHAL KO ANG PILIPINAS, DIRINGGIN KO ANG PAYO NG AKING MGA MAGULANG. SUSUNDIN KO ANG TUNTUNIN NG PAARALAN. TUTUPARIN KO ANG TUNGKULIN NG ISANG MAMAMAYANG MAKABAYAN, NAGLILINGKOD, NAG-AARAL AT NAGDARASAL NANG BUONG KATAPATAN. IAALAY KO ANG AKING BUHAY, PANGARAP, PAGSISIKAP SA BANSANG PILIPINAS.
Ako, kaakibat ng mahusay na estadistika, ang simula ng matiwasay na pamamahala.

Read Full Post »

MGA “BAYANING ONDOY” SA CIS

Mga “Bayaning Ondoy” sa CIS

“Walang bayaning sinasadya na maging bayani. Lahat ng bayani ay bunga ng aksidente, at lumalabas lamang sila sa panahon ng kagipitan, sakuna, digmaan at matitinding pangngailangan. Higit sa lahat hindi nila ginustong maging bayani”
Ito ang pahayag ng gurong si Galcoso Alburo. Siya ang aming adviser sa pampaaralang pamamahayag. Nakakaintriga man ang kanyang tinuran ngunit ito ay pawang may katotohanan.
Isa si Mr. Alburo sa mga gurong nasa paaralan sa panahong dumalaw si Ondoy at lumikha ng isang hindi malilimutang pagbaha. Napasugod siya sa paaralan para tingnan kung may mga evacuees napumasok sa atas na rin ng punong-guro subalit laking gulat niya nang tumambad sa kanya na halos umabot na ng beywang ang tubig-baha.
Hindi alam ang kanyang gagawin ngunit nagdesisyon siyang pasukin ang kanilang kwarto upang kunin ang laptop at ilang kamera sa journalism. Nanginginig man ay lakas loob niyang inilagay sa kanyang backpack ang naturang mga gamit. Hindi siya kuntento inilagay pa niya sa mga dakong matataas ang mahahalagang bagay tulad ng financial report, inventory materials ng paaralan at iba pa. Huli na nang mamalayan niyang halos umabot na sa kanyang dibdib ang tubig. Pinilit na makalabas ng kwarto sa kabila ng mahirap na itong buksan dahil sa mga bagay na nakabara dito at nang makalabas ay tanging grills na lamang ang kanyang naisara.
Umuwi ng kanilang bahay at iniwan ang mga kagamitang naisalba. Nagbigay ng instruksyon at paliwanag sa kanyang maybahay sa kung ano mang posibleng mangyari at pinagbilinan niya itong maging mapagmasid sa paligid. Pagkaraan ay dali-dali itong nag-akmang umalis.
“Saan ka pupunta?” Ang tanong ng kanyang maybahay.
“Babalik ako ng eskwelahan, wala kasi ang aming prinsipal, binaha sa San Mateo.” Maikling paliwanag at saka mabilis na tumakbong patungo ng paaralan.
Lagpas dibdib na ang tubig-baha sa paaralan. Nakasalubong n’ya ang gwardyang si Bennie Mendoza na tumutuwang sa mga evacuees para makarating sa gusali ng paaralan. Nakasalubong n’ya rin ang guro sa pamamahayag sa elementarya na si Sir Daniel Estrella.
“Sir, bakit ka nandito?” Tanong n’ya kay Sir Daniel.
“May praktis sana kami ng journalism.” Ang sagot ni Sir Daniel.
“Ganun ba? Wala si Mam, iikot lang ako sa paligid.” Ani Sir Gal.
Sa kanyang pag-ikot, may namataan siyang 2 batang babae, 1 batang lalaki na tinatayang nasa 6-8 taong gulang, 1 binatilyo at isang mamang hawak-hawak ang isang sanggol na pawang nakatayo sa bubungan ng isang mataas na bahay sa kabila ng pader ng paaralan na panay bulb wire. Ang pader na yaon ay katabi ng isang creek na halos umabot sa 30 metro ang lalim kapag hindi baha ngunit sa mga oras na yaon ay umaapaw na ang tubig dito patungo sa paaralan.
Nilapitan n’ya ang mga ito at tinanong kung ano ang kanilang ginagawa sa bubungan. Unang sumagot ang binatilyo. “Kuya hindi po kami marunong lumangoy. . .”
“Halika, tulungan mo ako, itatawid ko kayo sa building ng eskwelahan, mas ligtas kayo doon.” Paliwanag ni Sir Gal.
Nakiisa na rin ang mamang may hawak na sanggol para sila mailikas sa paaralan. Inuna ni sir Gal ang sanggol at isinunod ang mga bata at binatilyo. Ang mama ay hindi sumama dahil gusto nyang balikan ang kanyang asawa at alagang aso.
Humigit-kumulang 20 metro ang layo ng pinagdadalhan ni Sir sa mga na-rescue. Sa puntong yaon ay naging malaking papel ang ginampanan ni Sir Daniel Estrella. Siya ang tagasalubong sa mga narerescue ni Sir Gal at iniaakyat sa ikalawang palapag ng gusali ng paaralan.
Dumami pa ang nakasampa sa bakod at nai-rescue ni sir Gal, hindi niya namalayan na hanggang leeg na niya ang tubig-baha. Lalo siyang nahihirapan sa pagrescue dahil napapagod siya sa paglangoy. Upang mapabilis ay idinaan n’ya ito sa bintana ng gusali at si Sir Daniel pa rin ang tagakuha ng mga ito. Dumating na rin ang gwardyang si Bennie. Tinulungan nito si Sir Daniel sa pag-aabot ng mga nirerescue ni Sir Gal mula sa kabila ng pader.
Maya-maya ay naubos na ni Sir Gal ang mga tao sa bubungan sa kabilag pader. Umakyat siya sa dakong yaon at nakita niyang walang makalapit dahil sa matinding takot. Tanaw na tanaw ni Sir Gal ang tila dagat na kapaligiran at mga taong humihingi ng saklolo at nagsisigawan. Nakakabingi ang kanilang mga panaghoy. Gustong maiyak ni sir Gal sa nakikita at naririnig. Sumagi sa isipan nya ang kanyang mag-ina. Biglang tumulo ang kanyang mga luha na ramdam niyang mas mabigat pa sa mga patak ng ulan na tumatama sa kanya.
“Gumawa kayo ng paraan na makarating dito!!!! Walang rescuer na makakarating dyan sa inyo!!!!!” Sigaw ni Sir Gal na pilit binubura ng ulan sa pandinig ng mga tao. Makailang ulit na sumigaw si Sir Gal at sa wakas may sumagot.
“Kung talagang gusto may paraan!!!!! Kung ayaw maraming dahilan!!!!!”
Nagpanting ang taenga ni Sir Gal ngunit pilit nya itong inunawa. Bumalik siya sa eskwelahan at nandun pa rin sina Sir Daniel at gwardyang si Bennie, kapwa naghihintay sa susunod na marerescue.
“Guard! Kumuha ka ng lubid! Damihan mo at kung pwede yung malalaking lubid!” Sigaw ni Sir Gal sa gwardya na si Bennie.
Agad namang sumunod ang gwardya at di nagtagal ay may dala-dala na itong tali na kinuha n’ya sa kanilang tolda at tarpauline na nakalagay doon.
Itinali ni Sir Gal ang lubid sa bakal sa bintana ng eskwelahan sa tulong ni Sir Daniel at ang kabilang dulo itinali n’ya sa mga nakausling bakal sa pader. Ang ibang tali ay itinapon ni Sir Gal sa kabila ng pader. Bumalik siya sa kabila at muling isinigaw na gumawa sila ng paraan para makarating sa bubungang kanyang kinatatayuan.
Makalipas ang 10 minuto, isang mama hila-hila ang isang lumulutang na styropor na natatalian ng mga kahoy sa palgid nito. Nakasakay sa nasabing styro ang ilan sa kanyang mga anak at asawa na may isang buwang sanggol. Tinulungan ang mga ito ni sir Gal at muling dinala sa gusali ng eskwelahan. Nakilala n’ya ang babae. Dati niya itong estudyante 5 taon na ang nakalilipas.
Nagpabalik-balik ang nasabing mama gamit ang kanyang styro hanggang sa maubos ang mga taong nakatayo sa ibabaw ng bubungan ng kanilang bahay. Unti-unting nabuhayan ng loob ang iba pang mga residente. Ginaya nila ang mama at tumawid sila sa tulong na rin ng taling inilawit ni sir Gal sa kanila. Naging malaking tulong ang taling iyon kaya iniutos ni Sir Gal sa ilang mga evacuees na tumulong na rin kina Sir Daniel na maghanap pa ng tali para mas maraming mailigtas. Wala silang makuha kaya iniutos ni Sir Gal na tanggalin ang tali ng flag na nasa flag pole. Hindi nag-aksaya ng panahon ang mga inutusan at naidugtong ang nasabing tali ng flag para mailigtas ang mas marami pang tao sa Tumana katabi ng paaralan.
Dumami na rin ang tumulong sa pagrerescue ngunit tanging si Sir Gal ang nakababad sa tubig-baha para magtawid ng mga tao sa tulong ng tali na ibinigay ng gwardya at pag-aabot ni Sir Daniel sa mga tao. Sa sobrang bigat marahil ay napatid ang taling kinakapitan nila kaya gumawa ng paraan si Sir Gal na maitali ito nang mas maayos at ligtas. Inisip n’ya rin ang paraan para mas mapabilis ang pagtatawid ng mga tao. Idinaan n’ya sa bubungan ng CR ang mga tao para bawas pagod sa pagtatawid.
Sari-saring uri ng mga indibidwal ang kanyang narescue. Naroon ang mga sanggol na tinatayang isang buwang gulang, mga sanggol na kanyang pinalulutang sa batya o palanggana para maitawid, mga batang may sakit, mga dalaga’ binatang hindi marunong lumangoy, mga buntis, mapapayat at matataba, matatandang paralisado, may hika na dala-dala pa ang kanyang oxygen tank at ang muling nagpatulo sa luha ni Sir Gal ay ang isang batang may hydrocepalus na nagtae na sa kanyang lampin.
“Panginoon ko po, tulungan n’yo po ako, hindi ko ito kaya. Ginusto n’yo pong gawin ko ito, ikaw na sana ang bahala sa akin. . .” Umiiyak na bulong ni sir Gal na hindi naman napapansin ng iba.
Nagtagal ang pagliligtas na iyon hanggang mag-iika-8 na ng gabi. Sumuko na ang ibang tumulong maliban kay Sir Daniel na nanatiling nakaantabay sa mga susunod na pangyayari. Ang gwardyang si Bennie naman ay abala din sa ibang bagay tulad ng pag-asiste sa mga evacuees. Nagpahinga si Sir Gal ng ilang sandali. Wala ng taong tumatawid sa tali at sa pader. Binaybay niya ang ilang bubungan at sa dulo nito ay natagpuan niya ang 2 batang babae, 1 batang lalaki at ang kanilang amang umiiyak.
“Bakit po kayo umiiyak?” Maikling tanong ni Sir.
“Ang asawa ko, nasa loob pa ng aming bahay”. Maikling sagot ng lalaki habang hawak ang dulo ng taling nakalawit sa tubig-baha.
“Puntahan n’yo na po ang asawa n’yo at ako na ang bahalang humawak sa tali.” Paliwanag ni Sir.
Hindi sumagot ang lalaki at halatang takot siyang lumusong sa tubig para balikan sa kanilang bahay ang kanyang asawa. Hindi ito pinilit ni Sir at inatupag na lamang n’ya ang paghahadtid sa tatlong bata sa ligtas na lugar. Habang ginagawa ni sir ang pagliligtas ay naglalaro sa kanyang isipan ang kanyang mag-ina. Muli siyang umusal ng dasal.
“Panginoon bahala na po kayo sa aking mag-ina. Kung nagagawa ko man ang bagay na ito, higit ang iyong magagawa para iligtas ang aking mag-ina.”
Tumulay si Sir sa bubungan kasama ang tatlong bata hanggang sa maihatid n’ya ito sa paaralan. Binalikan n’ya ang lalaki sa bubungan ngunit wala itong katinag-tinag sa pagkakaupo habang hawak ang dulo ng tali. Nagpasya si sir Gal na iwanan ang lalaki at muli naalala niya ang kanyang mag-ina. Halos umabot na sa ikalawang palapag ang tubig-baha sa eskwelahan. “Kumusta na kaya ang aking mag-ina? Kailangan kong umuwi, kailangan nila ako.”
Sina Sir Gal, Sir Daniel at gwardyang si Bennie ay ilan lamang sa mga aksidenteng naging bayani sa kanilang sariling kaparaanan sa panahon ng sakuna tulad ng bagyong Ondoy. Hindi nila ginustong maging bayani ngunit dala ng pangangailangan at paglilingkod sa kapwa ay gumawa sila ng kabayanihan na walang hinihintay na kapalit.
Bukod sa tatlo ay marami pang mga bayaning hindi na nakilala sa panahong yaon. Sinundan pa ang mga kabayanihang ito ng isa pang gwardya tulad ni Remi Tan na hindi lamang pagiging gwardya ang ginagawa kundi ipa pang kapaki-pakinabang na mga bagay-bagay panahon man ng sakuna o hindi. Nariyan din ang mga volunteers at mga guro sa paaralan na gumawa ng kabutihan sa kani-kanilang mga sariling paraan na hindi na namin nalalaman.
“Mga tunay kayong Bayani! Saludo kami sa inyo!”

Read Full Post »

“Kariton-Klasrum: Sampal sa Pamahalaan

KARITON-KLASRUM: SAMPAL SA PAMAHALAAN

Napakasarap sa pakiramdam nang hirangin ang isang pinoy bilang “CNN Hero of the Year” noong Nobyembre 22, sa katauhan ni Efren Penaflorida. Nakamit niya ito dahil sa kanyang “kariton-klasrum” na pinagpyestahan sa buong mundo at binigyang parangal. Gayundin ang palasyo ng Malakanyang ay ginawaran siya ng pinakamataas na parangal, ang “Order of Lakandula with the rank of Komandante.” Mga parangal na nakatataba ng puso ngunit, maririing sampal sa pamahalaan ng Pilipinas.
Magugunitang sa edad na 16 ay sinimulan na ni Efren ang kanyang adbokasiya sa pagkakawang-gawa sa pamamagitan ng pagtuturo sa mga batang lansangan sa bayan ng Cavite at dito nga niya nabuo ang konsepto ng “kariton-klasrum” sa tulong na rin ng kanyang mga kasamahan na kilala sa tawag na Dynamic Teen Company. Umalis siya sa kanyang pinapasukan bilang isang guro at inatupag ang adbokasiya na maturuan ang napakaraming kabataan na walang pagkakataon para pumasok sa normal na paaaralan bunga na rin ng kawalan ng salapi para makapag-aral.
Sa aming palagay, napakabuti at walang kapantay ang ginawa ni Efren. Saludo kami sa kanyang pagpupunyagi at nakikisaya kami sa kanyang karangalan ngunit nalulungkot kami para sa sambayanan at pamahalaan. Bakit? Ganito ba ang sistema ng edukasyon na ihaharap natin sa buong mundo? Ano ang ginagawa ng pamahalaan para dito? Hindi ba repleksyon ito ng kanilang kapabayaan? Kapabayaan na nagpatung-patong at hindi na nasolusyunan.
Nakisakay naman ang Malakanyang sa pagbibigay ng karangalan. Kasi nga naman, bakit mga banyaga pa ang magbibigay ng parangal sa ginawa ng ating kababayan? Nakakahiya! Kaya, siguro iginawad kay Efren ang pinakamataas na parangal na kung tutuusin isa itong matinding mag-asawang sampal sa pamahalaan dahil sa uri ng edukasyong kanilang ibinibigay.
Ang “kariton-klasrum” ay salamin ng sistemang pang-edukasyon sa ating bansa. Sistemang ang pamahalaan dapat ang pangunahing gumagawa ng paraan para ito maitaas ngunit sa kasawiang palad ay kailangan pang magkaroon ng mga katulad ni Efren para sagipin sa kahihiyan ang pamahalaan.
Salamat na lang sa CNN dahil kung hindi nila pinarangalan si Efren, malamang hindi rin siya mapapansin ng sambayanang Pilipino lalo na ang pamahalaan mula lokal hanggang nasyunal.
Marami ng mga kabataan ang uhaw na uhaw sa gintong pamana, tapos isang “kariton-klasrum” lang pala ang aasahan nila? Kung sa bagay mabuti na ito kaysa umasa sa wala mula sa mga nanunungkulang mandhid sa pangangailangan ng mga kabataan. Isipin naman sana kung anong uri ng legasiya ang dapat iwanan at ipamana sa susunod na henerasyon.
Nakakalungkot isipin na ang Pilipinas ay kabilang sa United Nations na sumusuporta sa walong pangunahing layunin na nakapaloob sa Millenium Development Goals sa taong 2015. Ito ba ang kontribusyon natin sa pagsasakatuparan sa isa sa mga layunin ng MDG’s na wakasan ang kamang-mangan at kawalang alam sa pamamagitan ng edukasyon?
Sa amin sa Marikina, hinuhuli ang mga kariton sa lansangan. Nakakahiya po, ngunit may panahon pa para kumilos at huwag hayaang panay “Kariton-Klasrum” ang magkalat sa lansangan at patuloy na mananampal sa pamahalaan.

Read Full Post »

Hello world!

Welcome to WordPress.com. This is your first post. Edit or delete it and start blogging!

Read Full Post »